Cyborgi – zagrożenie czy szansa? Wywiad z Robertem Reiner prelegentem Infoshare 2020 Online.

Najnowsze trendy technologiczne, startupy, innowacje, wyzwania biznesu w czasach pandemii. To wszystko podczas Infoshare 2020 Online. Największa konferencja technologiczna w Europie Środkowo-Wschodniej w formacie online, transmitowanym na cały świat z Gdańska potrwa 6 dni i odbędzie się w dniach 23-25 i 28-30 września. Na uczestników czeka aż 9 scen tematycznych z prelekcjami na żywo i niespotykane dotąd możliwości networkingu. 

Poniżej znajduje się wywiad przeprowadzony z jednym z prelegentów Robertem Riener. Jest on jednym z czołowych światowych ekspertów w dziedzinie wpływu robotyki i rzeczywistości wirtualnej (VR) na życie ludzi. 

Czym jest cyborg? Kiedy można nazwać osobę ze sztuczną częścią ciała cyborgiem? 

Cyborg to połączenie biologicznych i technicznych komponentów, mieszanka człowieka z elementami robota, która zapewnia korzyści systemowi biologicznemu lub technicznemu, takie jak pomoc w regeneracji, zastąpienie, a nawet ulepszenie utraconej lub ograniczonej funkcji lub części ciała. Stosując tę definicję, każdy człowiek noszący elementy techniczne wewnątrz lub na zewnątrz ciała, takie jak pacjenci z implantem ślimakowym, implantem siatkówki, implantem stawu (endoproteza), stymulatorem serca lub osoby używające zrobotyzowanych, sztucznych kończyn, mógłby zostać nazwany cyborgiem. Zazwyczaj jednak próbuje się odejść od tego terminu, gdyż stygmatyzuje on osobowość człowieka do czegoś, co jest mniej lub bardziej ludzkie, co krzywdzi ludzi. 

Dlaczego ludzie boją się cyborgów?

Termin cyborg był szeroko promowany przez Hollywood i często oznacza on stworzenie robotyczne o wyglądzie podobnym do ludzkiego lub człowieka z elementami robota. Takie połączenie różnych elementów zapewnia zazwyczaj ponadprzeciętne, nadludzkie umiejętności i moc. W filmach cyborg jest często tym złym, który stara się zaszkodzić człowiekowi lub nawet całemu rodzajowi ludzkiemu. Dlatego pojęcie Cyborg ma często negatywne konotacje.

Cyborgi są zagrożeniem czy szansą?

To zależy od kontekstu. W naszym społeczeństwie powinniśmy postrzegać je jako szansę. Powinniśmy więc opracować techniczne (tj. zrobotyzowane) elementy, które byłyby bezpieczne i łatwo dostępne oraz służyłyby różnym częściom naszego społeczeństwa, np. osobom niepełnosprawnym. To czy cyborgi będą zagrożeniem, czy szansą zależy zarówno od twórców jak i użytkowników oraz od tego jak dana technologia funkcjonuje i w jaki sposób jest wykorzystywana. Powiedziałbym, że taka technologia jest szansą, jeśli chcemy zrobić coś dobrego, a nie złego.

Wiele filmów przedstawia cyborgi w zupełnie inny sposób jako istoty zagrażające innym ludziom lub całemu społeczeństwu. Jest to czysta fikcja, stworzona tylko po to, by bawić widzów. 

Gdzie znajduje się granica między ulepszeniem a cyborgiem? 

Każda technologia powinna być zawsze używana w dobry sposób, w taki, aby dać jednostce lub grupie ludzi przewagę. Istnieje  granica tylko pomiędzy augmentacją a ulepszeniem. Augmentacja oznacza, że utracona lub ograniczona funkcja jest zastępowana lub wspierana w jak największym stopniu, na przykład, aby dać osobom niepełnosprawnym szansę na aktywność w życiu i uczestnictwo w życiu społecznym. Poprawia to jakość życia i wspiera włączenie technologii do społeczeństwa. Czasami techniczne ulepszenia mogą działać lepiej niż narządy ludzkie (np. skuter pozwala na szybsze poruszanie się, a przyszłe aparaty słuchowe mogą pozwolić na lepsze słyszenie niż bez takich urządzeń). Wtedy mówimy o ulepszeniu. Tak długo, jak długo stosowanie technologii wspomagających nie szkodzi człowiekowi ani środowisku naturalnemu i tak długo, jak technologia ta jest dostępna (dostępna i przystępna cenowo dla wszystkich) i tak długo, jak ludzie nie są zmuszani do jej używania, w zasadzie nie ma przeciwwskazań przeciwko takim ulepszeniom.

Jaki jest obecny trend cyborgów lub implantów? Jak zmienia się to na przestrzeni lat? 

Istnieje ciągłe doskonalenie i postęp w rozwoju i stosowaniu technologii cyborgów, implantów i innych technologii wspomagających i ulepszających dla ludzi. Nie ma ani prawdziwych zakłóceń, ani rewolucji, ponieważ sytuacja zmienia się stopniowo. Tylko niektóre doniesienia medialne lub wydarzenia czy problemy mogą wywołać nagłówki i sprawić, że nowe technologie wydadzą się destruktywne. Ciągłe udoskonalenia w zakresie zasilania komputerów, dostarczania energii (pojemność baterii), miniaturyzacji i zużycia prowadzą do coraz większej ilości i rozwoju technologii, które mogą poprawić różne funkcje użytkowników.

Obserwujemy również coraz więcej technologii wszczepialnych (zasadniczo napędzanych przez lepszą miniaturyzację i biokompatybilne materiały). Tutaj musimy uważać, aby technologie i ich implantacja pozostały bezpieczne dla ludzi, co oznacza, że korzyści funkcjonalne są znaczące i wyraźnie przewyższają potencjalne zagrożenia. 

Jakie jest Pana zdanie na temat połączenia ludzkiego mózgu i sztucznej inteligencji?

Połączenie sztucznej inteligencji z interfejsami ludzkiego mózgu może mieć wyraźną przewagę, jeśli zostanie opracowane i wykorzystane w bezpieczny sposób. Osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności mogą mieć wyraźną przewagę, jeśli będą korzystać z takich technologii. Jednak wciąż jesteśmy bardzo daleko od maszyn, które potrafią odczytywać nasze myśli. Rozwój technologiczny jest znacznie przeceniany. Najlepsze technologie jak dotąd potrafią odczytywać tylko bardzo proste myśli: tak/nie lub włączać/wyłączać i działają tylko w środowisku laboratoryjnym. Z powodzeniem używane mogą być znacznie prostsze urządzenia, które są równie niezawodne i tańsze, takie jak kamery, które potrafią odczytywać wzrok, ruchy mrugania okiem, mimikę lub gesty.

Czy możliwe jest skuteczne zastąpienie człowieka robotem? Na przykład terapeuty?

Na razie robotami możemy zastąpić konkretne pojedyncze funkcje człowieka. Na przykład mówienie lub czytanie może być łatwo zastąpione przez maszynę. Roboty mogą przejąć wyczerpujące, powtarzające się ruchy, które terapeuta musi wykonywać podczas treningu funkcji kończyn u pacjentów z paraliżem. Do tej pory nie ma robotów, które mogłyby całkowicie zastąpić całą ludzkość, ponieważ wiele ludzkich funkcji i zachowań nie może być jeszcze skopiowanych przez maszyny lub komputery, takich jak empatia, kreatywność, współczucie, atrakcyjność, spontaniczność i tym podobne.

Jakie są możliwości wykorzystania technologii blockchain w dziedzinie cyborgów?

Nie jestem ekspertem w dziedzinie technologii blockchain. Jednakże, ponieważ technologia ta odnosi się do algorytmów, widziałbym ją jako coś, co może być (i już jest) powiązane z AI.