ICO, z angielskiego Initial Coin Offerings, lub jeszcze inaczej: po prostu sprzedaż tokenów, to inteligentne umowy na blockchainie, a ich cel to zebranie pieniędzy na opłacenie pomysłu na biznes. Ten cykl artykułów pomoże Ci zrozumieć główne aspekty ICO.

„Jeśli nie potrafisz wytłumaczyć czegoś w prosty sposób, tak aby nawet dziecko zrozumiało – stwierdził raz Einstein – to znaczy, że sam tego nie rozumiesz”.

Kiedy moja córka będzie mieć na przykład 10 lat i z jakiegoś powodu zechce zrozumieć, czym jest ICO, wytłumaczę jej to tak…

Wyobraź sobie, że grupa osób wpadła na pomysł, aby stworzyć wielki park zabaw. Mają tylko pewien kłopot: brakuje im na to pieniędzy. Po namyśle wpadli na rozwiązanie. Otóż postanowili, że opowiedzą mieszkańcom miasta, że chcą tutaj stworzyć park zabaw. Wszystkim pomysł się spodobał, bo w mieście brakuje miejsca, gdzie można się wybrać z całą rodziną.

Twórcy pomysłu proponują mieszkańcom zbiórkę pieniędzy na stworzenie parku. Obiecują zebrane pieniądze przeznaczyć tylko na ten cel. Ci, którzy przyłączą się do zbiórki, dostaną specjalne żetony (można je nazwać… tokenami), które upoważniają do darmowego korzystania z parku w przyszłości, gdy powstanie. Im więcej dana rodzina przeznaczy na zbiórkę, tym więcej otrzyma tokenów, które będzie mogła wykorzystać na wstęp do parku.

Czym przekonać do zainwestowania?

Tym osobom, które chcą wiedzieć więcej, zanim wpłacą pieniądze, twórcy mogą opowiedzieć o kilku rzeczach. Mają one pomóc przekonać mieszkańców, że pomysł jest solidny, ma prawo się udać i zostawiają swoje pieniądze w dobrych rękach:

• jaki jest plan na stworzenie parku: dlaczego jest on potrzebny, dlaczego będzie tu przychodzić dużo ludzi oraz jakie atrakcje są przewidziane. Twórcy pomysłu nazywają ten plan white paperem, czyli po polsku białą księgą;
• zespół, czyli kto będzie budował park: na przykład, jeśli w parku będą karuzele, to stworzą je specjaliści od karuzel. A jeśli park będzie wyposażony w zjeżdżalnie wodne, to stworzą je eksperci od zjeżdżalni;
• strona www: będzie można na niej kupić żetony (tokeny) i w ten łatwy sposób nabyć prawa do korzystania z parku za darmo;
• aktywność w mediach społecznościowych: tu twórcy będą zamieszczać różne informacje, na przykład postępy prac nad parkiem zabaw; będzie też można zadawać pytania twórcom czy pokazać swoim znajomym, że można się przyłączyć do tworzenia parku.

Zanim się poprosi o pieniądze, warto już coś mieć

Jeśli do tej chwili córka dalej chciałaby słuchać, czym jest ICO, to powiedziałabym jeszcze jedno. Otóż to, że pomocne w organizowaniu zbiórki jest, jeśli twórcy pomysłu mają już coś więcej niż sam pomysł. Na przykład, jeśli park już zaczął powstawać, to mieszkańcy chętniej się dołożą. Widzą, że coś się już dzieje i że twórcom pomysłu można ufać, że dobrze wykorzystają pieniądze, czyli dokończą to zadanie.

Trzeba zaznaczyć, że każdy, kto się dołoży do zbiórki pieniędzy, ma prawo nie tylko do wejścia do parku dzięki nabytym tokenom. A jeśli jakaś rodzina nie chce już korzystać z parku zabaw w ramach posiadanych tokenów, może je odsprzedać innej rodzinie. Często za większe pieniądze, niż je kupiła. A to dlatego, że gdy już park istnieje, tokeny zwykle mają większą wartość, niż podczas zbiórki w fazie pomysłu. 

Pierwsze „ICO” zrobiono prawie 100 lat temu

Na podobnej zasadzie działa ICO, ale o tym więcej za chwilę.

Ciekawostką jest, że idea, jaka stoi za ICO, czyli zbieraniem funduszy w zamian za prawa do użytku i innych korzyści, ma prawie 100 lat.

W 1920 roku klub o nazwie All England Lawn Tennis Club zebrał 100 000 funtów na kupno posiadłości i zbudowanie centralnego kortu Wimbledonu. W zamian inwestorzy otrzymali ekskluzywny dostęp do miejsc siedzących na stadionie na określony czas.

Taka metoda finansowania uzyskała swoją nazwę: licencjonowanie prywatnych miejsc, z angielskiego personal seat licensing, w skrócie PSL. Metodę stosuje się po dziś dzień do zebrania pieniędzy na budowę stadionów sportowych. Najświeższy przykład tego jest z 2017 roku. Amerykański klub koszykarski Golden State Warriors zebrał tak pieniądze, a w zamian dał inwestorom prawa do prywatnego miejsca na 30 lat. Stadion zostanie otwarty w 2019 roku.

Na podobnej zasadzie działają tokeny oparte na blockchainie. Z tą oczywiście różnicą, że znacznie, ale to znacznie przewyższają przypadki użycia PSL-i (personal seat licensing).

Teraz, kiedy rozumiemy istotę ICO, przejdźmy do szczegółowego opisu. Initial Coin Offering lub po prostu sprzedaż tokenów to inteligentne umowy na blockchainie. Przeznaczone są do zebrania pieniędzy poprzez emisję tokenów lub coinów. Ale co to znaczy „inteligentne umowy na blockchainie”? Aby to wytłumaczyć, podam najpierw dwie proste definicje…

Blockchain to otwarta, rozproszona baza danych, służąca do księgowania transakcji między dwiema stronami. Skutecznie, w sposób weryfikowalny i trwały, bo przez zakodowanie algorytmami kryptograficznymi.

Z kolei inteligentne umowy to protokoły na istniejących blockchainach, które umożliwiają określone transakcje. W przypadku ICO, inteligentne umowy automatyzują transakcję następującego rodzaju.

ICO: brak pośredników, łatwość, pewność transakcji

Jeśli osoba a wysyła kwotę x na projekt j, to osoba a otrzymuje w zamian y emitowanych tokenów od projektu j. Jak widać z tego prostego równania, w gruncie rzeczy inteligentne umowy zastępują pośredników. Umożliwia to przeprowadzenie transakcji dla firmy starającej się o kapitał z minimalnym wysiłkiem i bez trudności oraz kosztów wynikających z pośredników.

Kluczowa różnica na tle innych rodzajów finansowania ze źródeł zewnętrznych dotyczy praw, jakie się nabywa wraz z tokenami. Otóż większość tokenów nie przekazuje praw własności. Zamiast tego, przekazują prawa do nabycia produktu lub usługi projektu ICO, gdy wejdzie na rynek. Podobnie jak w przypadku przytoczonego wyżej porównania do parku rozrywki. To znaczy, zakupione tokeny staną się elastycznymi jednostkami funkcjonalnymi od momentu realizacji projektu. „Jednostka funkcjonalna”, czyli taka, która daje inwestorom szerokie spektrum korzyści. Ale o tym więcej w drugiej części tego cyklu.

Wejdziemy wtedy bardziej szczegółowo w temat ICO. Między innymi opowiem o rodzajach tokenów, mechanizmach ICO, przewagach finansowania projektów poprzez ICO w porównaniu do innych sposobów. Ponadto zrobię krótkie podsumowanie rozwoju tego rynku.